معنی شهید چون چراغی است که در خانه ما می سوزد‎

شهدا در تاریخ و سرنوشت کشور ما تاثیر بسزایی داشته و بدیهی است که در تمام ارکان زندگی ما حضور داشته باشند، حتی در درس های مدرسه دانش آموزان. در تمامی مقاطع تحصیلی از پایه اول تا دوازدهم همواره در کتاب های درسی، صحبت از شهدا و شهادت بوده است. امروز در نظر داریم تا یک شعر بسیار زیبا که در ارتباط با شهید است و مربوط به کتاب درسی فارسی پایه ششم است صحبت کنیم و درسنامه این درس، همراه با این شعر زیبا را برای دانش آموزان و افراد علاقه مند به فرهنگ شهید و شهادت بیان کنیم. این شعر زیبا با نام ” شهدا خورشیدند” از سروده های آقای سلمان هراتی است. با ما همراه باشید.

بررسی درس شهدا خورشیدند

ساعت انشا بود/ و چنین گفت معلم با ما: / «بچه ها گوش کنید، نظر ما این است/ شهدا خورشیدند»

زنگ انشا بود. معلم به بچه ها گفت: به حرف من گوش کنید. به نظرم شهیدان مثل خورشید درخشن و نورانی هستند.

آرایه ادبی: شهدا خورشیدند: تشبیه (ادات تشبیه و وجه شبه خذف شده اند.) => وجه شبه: نورانی و روشنی بخش

مرتضی گفت: شهید / چون شقایق سرخ است

مرتضی گفت: شهید مثل گل شقایق سرخ رنگی است که در خون غلتیده است .

آرایه ادبی: تشبیه شهید به شقایق (چون: ادات تشبیه – وجه شبه: سرخ بودن)

دانش آموزی گفت: / «چون چراغی است که در خانۀ‌ ما می‌سوزد.»

دانش آموز دیگری پاسخ داد: شهید مثل چراغ نورانی است که خودش می سوزد و با از خودگذشتگی به دیگران نور و روشنی می بخشد و راه درست را نشان می دهد.

آرایه ادبی: تشبیه شهید به چراغ (ادات: چون – وجه شبه: سوختن و روشنایی)

و کسی دیگر گفت: «شهید/ داستانی است پر از حادثه و زیبایی‌.»

دانش آموز دیگری گفت: شهید مانند داستان زیبایی است که در آن اتّفاق شگفت انگیز و جذابی می افتد.

آرایه ادبی: تشبیه شهید به داستان (ادات تشبیه: حذف شده – وجه شبه پر از خادثه و زیبایی بودن)

مصطفی گفت: «شهید / مثل یک نمرۀ بیست/ داخل دفتر قلب من و تو می‌ ماند.»

مصطفی پاسخ داد: شهید، مانند نمره ی بیستی است که یاد و خاطره ای زیبا و جاودانه در دل و جان ما به جا می‌گذارد.

آرایه ادبی: تشبیه شهید به نمره‌ی بیست (ادات تشبیه: مثل – وجه شبه ماندگار بودن در قلب) / دفتر قلب: اضافه تشبیهی

نکته: در هر سطر از این شعر تشبیهی درباره شهدا به کار رفته است. به طور کل تعداد ۵ تشبیه در شعر شهدا خورشیدند وجود دارد.

درباره تشبیه

تشبیه، ماننده کردن یک چیز به چیزی دیگر است، به شرطی که این مانندگی بر پایه کذب باشد. تشبیه یکی از ابزار‌های تصویرسازی است که اصطلاحا “صور خیال” نامیده می‌شوند. هر تشبیه از چهار رکن تشکیل می‌شود.

ارکان تشبیه:

• مشبه: چیز یا شخصی که قصد داریم به چیز یا شخص دیگر ماننده‌اش کنیم.
• مشبه به: چیز یا شخصی است که مشبه به آن ماننده شده‌است.
• ادات تشبیه: کلمه یا عبارتی که نشان‌دهنده پیوند مشبه و مشبه به است.
• وجه شبه: ویژگی یا ویژگی‌های یکسان میان مشبه و مشبه به که باعث ایجاد تشبیه شده‌است.

 درک مطلب معنی درس شهدا خورشیدند

۱ – چرا شهید مانند چراغ خانه است ؟

زیرا شهید مثل چراغ خانه‌ها، روشنایی بخش است و ما را از افتادن در تاریکیِ جهل و گمراهی نجات می‌دهد.

۲- شما هم مانند شاعر، شهید را با یک جمله زیبا توصیف کنید.

شهید همچون گل لاله است؛ گر چه خود خونین‌رنگ و سرخ است اما انتهای گلبرگ‌های آن، سیاه و داغدیده است، گویی که داغی بر دل دارد.

در ادامه توصیف شهید در چند جمله ی دیگر (از سخنان استاد مطهری) تفدیمتان می‌شود که می‌توانید از این جملات نیز برای پاسخ به سوال دوم درک مطلب درس 11 فارسی ششم استفاده کنید. شهید مثل چیست:

مَثَل شهید، مَثَل شمع است که خدمتش از نوع سوخته‌شدن و فانی شدن و پرتو افکندن است تا دیگران در این پرتو که به بهای نیستی او تمام شده بنشینند و آسایش بیابند و کار خویش را انجام دهند.

شهدا شمع محفل بشریتند، سوختند و محفل بشریت را روشن کردند.

هیچوقت خونِ شهید هدر نمی‌رود، خون شهید به زمین نمی‌ریزد، خون شهید هر قطره‌اش تبدیل به صدها قطره و هزارها قطره بلکه به دریائی از خون می‌گردد و در پیکر اجتماع وارد می‌شود.

۳-  چه شباهتی بین شهدا و خورشید وجود دارد؟

شهیدان همچون نور خورشید گرمابخش و روشنایی‌بخش هستند و با فدا کردن جانشان، جامعه را از گمراهی‌ نجات داده و به راه راست هدایت می‌کنند. همچنین می‌توان گفت شهدا مثل خورشید، به دیگران زندگی می‌بخشند.

۴-  چرا شهید مانند نمره‌ی بیست است؟

زیرا همیشه در ذهن و یاد ما باقی می‌ماند و در قلب ما ماندگار است.

مختصری در مورد سلمان هراتی

سلمان هراتی در سال ۱۳۳۸ در روستای مرزدشت تنکابن مازندران در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. درس‌های ابتدایی تا پایان دوران متوسطه را در زادگاهش خواند. سپس در دانشسرای راهنمایی تحصیلی پذیرفته شد و پس از دو سال در رشتهٔ هنر، مدرک فوق دیپلم اخذ کرد. وی پس از پایان تحصیلات در یکی از مدارس روستاهای دور لنگرود مشغول تدریس شد.

تخلص او در اشعارش «آذرباد» بود و در شعرهایش میتوانیم تاثیر از سهراب سپهری و فروغ فرخزاد را نگاه کنیم او حتی یکی از شعرهایش را تقدیم به سهراب سپهری کرده بود دوستی او با سیدحسن حسینی و قیصر امین‌پور زبانزد است ، سیدحسن حسینی بعد از مرگ سلمان یکی از بهترین آثار ادبیش یعنی کتاب “بیدل ، سپهری و سبک هندی” را تقدیم به او کرد و قیصر امین پور هم کلیات او را منتشر کرد. سلمان هراتی به عنوان شاعری دگراندیش به حساب میآید.

ویژگی های شعر سلمان

سلمان هراتی از شاعارن بنام عصر انقلاب است که زبان و اندیشه و دیدگاه نوینی در اشعارش جلوه گر است شعر سلمان با تصاویر بدیع از طبیعت و حالات درونی انسان  ارتباط با خدا ، ویژگی خاص و لحن مختص به خود است .

زبان شعر او صمیمی و ساده است او تمام صداقت و صمیمیت خود را در قالب شعر هایش میریخت .شعر او در عین ارتباط داشتن تنگاتنگ با طبیعت و راز و نیاز با خدا دارای مضمونی اجتماعی و پر شور است .

شعر سلمان از نظر لحن و بیان تصاویر طبیعت و زندگی و سادگی گفتار ، شباهت هایی با شعر سهراب دارد ، سلمان در ثالبهای گوناگون شعر سروده است اما بیشترین سروده های او در قالب شعر منثور – شعر سپید – است ۰

در اشعار او تاثیرهایی از شاعرن مطرح معاصر دیده میشود که البته تقلید گونه نیستو در خلال زبان شعر او اصالت و خلاقیت شاعر در آ،رینش تصاویر و اندیشه و نوگرایی ذهن و زبان او هویداست.