غایشه و مار غایشه در تفاسیر و قرآن به چه معناست؟

غایشه از مستر غشاوه می آید و به معنای در بر گیرنده است. نام غایشه از دیگر نام های روز قیامت محسوب می شود و به سلسله اتفاقاتی که تمامی آفریده های خداوند را به اذن ایشان در بر می گیرد، غایشه می گویند. البته در ادامه می بینیم که نام ماری در جهنم نیز غایشه است.

غایشه نام 88 سوره قرآن است و در اولین آیه از این سوره نیز این واژه مجددا تکرار شده است:

هل أتیک حدیث الغاشیة ﴿۱﴾

(ترجمه: آیا سخن غاشیه به تو رسیده است.)

تفسیر کنندگان معتقد هستند سخن از قیامت در این سوره، سبب شده که یکی از نام‌های قیامت، غاشیه محسوب شود. علت انتخاب این نام برای قیامت نیز به دلیل حوادثی است که همه را در برمی‌گیرد. بعضی گفته‌اند: نامگذاری روز قیامت به غاشیه، به خاطر آتشی است که چهره‌های کفار و مجرمان را می‌پوشاند.

در بعضی از روایت ها، در خصوص تفسیر و تأویل واژه «غاشیه» آمده است منظور از «هل أتیک حدیث الغاشیة» این است که (در آخر الزمان و پس از قیام امام زمان) قائم آنان (دشمنان) را با شمشیر فرا می‌گیرد. در روایتی دیگر از امام صادق(ع)، منظور از «هل أتیک حدیث الغاشیة» کسانی معرفی شده‌اند که دور امام (زمان) را می‌گیرند و نه همراهی‌شان به امام سودی می‌بخشد و نه آنان را بی‌نیاز می‌کند.

در تفسیر أطیب البیان ذیل آیه ۲۱ سوره نبأ و آیه ۳۶ سوره نازعات آمده است که جهنم یک مار غاشیه است که ملائکه عذاب آن را به صحرای محشر می‌آورند. این مار در کمین کافران است و آتش از دهانش شعله می‌زند؛ دهان خویش را باز می‌کند و اهل خود را می‌بلعد. در این کتاب تفسیری، به منبع روایی این مطلب اشاره‌ای نشده است.

ضرب المثل فارسی «از ترس عقرب جراره به مار غاشیه پناه می‌برد» به این معناست که گاهی در شرایط بسیار سخت انسان به شرایطی کمی راحت تر و با رنج کمتر هم راضی می شود.