صد بار هم توبه کنی، نمی بخشد

یکی از آیات بسیار عجیب قرآن کریم، آیه 80 سوره توبه است؛ “اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لاَ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِن تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِینَ مَرَّةً فَلَن یَغْفِرَ اللّهُ لَهُمْ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَاللّهُ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ”: “(ای پیغمبر) تو بر آن مردم منافق خواهی طلب مغفرت بکن یا نکن، اگر هفتاد مرتبه هم بر آنها (از خدا) آمرزش طلبی خدا هرگز آنان را نخواهد بخشید، زیرا آنها (از راه فسق و سرکشی) به خدا و رسول او کافر شدند و خدا فاسقان را هرگز هدایت نخواهد کرد.”

به راستی در این آیه چه هشدار خطرناکی داده می شود؟ استفاده از حرف نفی ابد”لن” آن هم برای نبخشیدن بندگان در مقابل استغفار _آن هم استغفاری که از جانب پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله برای آنان انجام شود_ مگر امکان دارد؟

خدایی که این همه در آیات مختلف قرآن کریم از استغفار و بخشیده شدن سخن می گوید، ناامیدی از رحمت خودش را بزرگ ترین گناه می داند و از آن نهی می کند، چه طور می شود که به پیامبر خودش که اعظم بندگانش است خطاب می کند که توی پیامبر با همه ی رحمت و عظمتت هم برای آن ها 70 بار استغفار کنی (عدد بیان شده 70 من باب «تکثیر» است، نه«تعداد». درست مانند این که کسى به دیگرى مى گوید: اگر صد بار هم اصرار کنى قبول نخواهم کرد، مفهوم این سخن، آن نیست

 که اگر یکصد و یک بار اصرار کنى مى پذیرم، بلکه منظور این است که مطلقاً نخواهم پذیرفت.)  باز هم بخشیده نمی شوند؟!!

شبیه این تعبیر را در سوره منافقون آیه6، در راستای نفى مطلق می بینیم: «سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ» (ای رسول) تو (از خدا) بر آنان آمرزش بخواهی یا نخواهی به حالشان یکسان است خدا هرگز آنها را نمی‌ بخشد که همانا قوم نابکار فاسق را خدا هیچ وقت (به راه سعادت) هدایت نخواهد کرد.

ویژگی هایی که استغفار را بی اثر می کند

مگر کسانی که مورد خطاب این آیات قرار دارند چه کسانی هستند؟ در ادامه آیه 80 سوره توبه خداوند دلیل این فشار و سخت گیری را این گونه بیان می کند؛ «آنها به خدا و پیامبرش کافر شده اند، و خدا فاسقان را هدایت نمى کند» و نیز در آیه 6 سوره منافقون دلیل نبخشیده شدن آن ها را این گونه توصیف می کند: «خدا هرگز آنها را نمی‌بخشد که همانا قوم نابکار فاسق را خدا هیچ وقت (به راه سعادت) هدایت نخواهد کرد.»
روشن است براى این گونه افراد، هیچ مقدار استغفار سبب نجات نخواهد شد.
با توجه به شأن نزول و محتوای آیات 80 سوره توبه و 6 سوره منافقون، ویژگی هایی را می توان در افراد مورد خطاب این آیات دید که با داشتن این خصلت ها، استغفار پیامبر خدا هم برای آنان بی اثر می شود؛ کافران، فاسقان و منافقان عیب جویی که جز تخریب دین خدا و بندگان خدا با تمسخر و استهزاء، کار دیگری ندارند.

کلام آخر

نکته ای که به عنوان حسن ختام مطلب باید به آن توجه داشته باشیم این است که این آیات در حقیقت هشداری برای زندگی های امروز ما نیز هستند؛ مراقب باشیم ما در رفتارهای روزمره و برخوردهایی که در این ایام و روزگار داریم، با حرف ها و اعمالمان در راستای کفر و فسق، نفاق و تمسخر دین خدا و بندگان خدا عمل نکنیم که اگر چنین شود قطعاً برای ما هم استغفار خود رسول خدا (صلوات الله علیه) نجات بخش نخواهد بود و آن موقع است که قطعاً خسر الدنیا و الآخرة خواهیم بود.