آیا گوش دادن به قرآن ثواب دارد؟

در برخی روایات، ثواب قاری و شنونده قرآن، یکسان شمرده شده است و ثواب شنیدن یک آیه از قرآن، برابر با صدقه دادن به اندازه صُبَیر (کوه بزرگی در یمن) است!

استماع به معنی شنیدن است در حالی که به معنا و مفهوم کلام نیز توجه شود. یعنی شنیدن با میل قلبی. توفیق بعضی از عبادتها نصیب همة انسانها نمی‌شود برای این که از پاداش فراوان آن اطلاعی ندارد. از جملة این عبادتها استماع قرآن کریم است.

در زمینه‌ی فضیلت گوش فرا دادن به کلام خدا روایات بسیار داریم که در ادامه برخی از ‌آن‌ها را آورده‌ایم:

امام چهارم زین العابدین علیه السّلام می‌فرمایند:

«مَنِ اسْتَمَعَ حَرْفاً مِنْ کِتابِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ غَیْرِ قِرائَةٍ کَتَبَ اللهُ لَهُ حَسَنَةً وَ مَحاعَنْهُ سَیِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً»

کسی که حرفی از کتاب خدا را بشنود بدون اینکه خود قرائت کند خداوند برایش حسنه ای می نویسد و یکی از گناهان او را محو می کند و مقام او را یک درجه بالا می برد.

(کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۶۱۲، باب «ثواب قراءة القرآن)

پیامبر اکرم(ص) در باره ثواب شنیدن آیات کلام الله می فرماید:

«هر کس قرآن را بشنود، خداوند به ازای هر حرفی، یک حسنه برای او می نویسند و او در زمره کسانی که قرآن می خوانند و [از درجات و پلّه های بهشت] بالا می روند، محشور می گردد».

(کنز العمّال، ج ۱، ص ۵۳۵، ح ۲۳۹۶)

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

«قارئ القرآن والمستمع، فی الأجر سواء»

تلاوت‌کننده و گوش فرادهنده به قرآن در پاداش مساوی هستند.

-پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله می‌فرمایند:

«خداوند، از شنونده قرآن، بلاى دنیا را دور مى‏كند و از قارى قرآن، بلاى آخرت را».

از امام حسن عسگري عليه السلام روايت شده:

«هرکسي يک آيه از قرآن گوش کند و به آن اعتقاد داشته باشد،اجرش بالاتر و بيش تر از انبار طلايي است که در راه خدا انفاق کند».

آداب گوش دادن به قرآن

«وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ»

و چون قرآن خوانده شود بدان گوش فرا دهید و خاموش باشید، باشد كه مشمول رحمت شوید.

(الأعراف : 204)

در مورد واژه «أَنْصِتُوا» گفته اند که از ماده «اِنْصات» به معنى سکوت توأم با گوش فرا دادن است. این آیه چنان چه از ظاهرش استفاده می شود، کلی است یعنی هرگاه قرآن تلاوت شود، باید انسان سکوت کند و به آن گوش بدهد تا حقایق و نصایحش را درک نماید و از آن بهره گیرد.